บทที่ 2 ผลิตภาพ
ความหมายของผลิตภาพ
ผลิตภาพ
(Productivity) คือ ประสิทธิภาพในการผลิต วัดจากผลผลิตที่ได้มาจากการใช้ปัจจัยการผลิตไปในช่วงระยะเวลาหนึ่งสามารถหาได้จาก
อัตราส่วนของปัจจัยนำออก หารด้วยปัจจัยนำเข้า ซึ่งการผลิตสิ้นค้า
และบริการได้มาจากการแปรทรัพยากรการผลิต
กล่าวว่าหากสามารถแปรสภาพเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพเพียงใด ผลผลิตที่ได้ก็จะมีปริมาณคุณภาพ
และมูลค่าเพิ่มมากขึ้นเท่านั้น
โดยการปรับปรุงประสิทธิภาพของการผลิตสามารถดำเนินการได้ 2 วิธี คือ
1 การลดปัจจัยเข้าขณะที่ผลผลิตยังคงเดิม
2 การเพิ่มผลผลิตขณะที่ปัจจัยนำเข้ายังเท่าเดิม
ประเภทของการวัดผลิตภาพ
1. การวัดผลิตภาพแบบปัจจัยเดี่ยว (Single
factor productivity) เป็นการแสดงสัดส่วนของการใช้ทรัพยากร
(ปัจจัยนำเข้า) หนึ่งอย่าง เพื่อการผลิตหรือบริการ (ปัจจัยนำออก) ดังสมการต่อไปนี
ผลิตภาพ (Productivity) = หน่วยของผลผลิตที่ผลิตได้ (Units produced)/ปัจจัยนำเข้าที่ใช้ (Input Used)
2. การวัดผลิตภาพแบบพหุปัจจัย (Multifactor productivity) เป็นการแสดงสัดส่วนของการใช้ทรัพยากร (ปัจจัยนำเข้า) หลายอย่าง
หรือทั้งหมดทุก ๆ ปัจจัย ได้แก่ แรงงาน วัตถุดิบ พลังงาน ทุน ฯลฯ
เพื่อการผลิตสินค้าหรือบริการ (ปัจจัยนำออก) ดังสมการต่อไปนี้
ผลิตภาพ (Productivity) = ผลผลิต (Out put)/(แรงงาน + วัตถุดิบ +พลังงาน + ทุน + อื่น ๆ)
การเพิ่มผลผลิตในองค์กร
1. การเพิ่มผลผลิตในองค์กร
ในยุคที่มีการแข่งขันกันสูงทางการค้าและธุรกิจองค์การต่างๆ
ทั้งที่ประกอบธุรกิจอุตสาหกรรมรวมถึงองค์การของรัฐบาลและรัฐวิสาหกิจ
หลักของการเพิ่มผลผลิตในองค์การทุกแห่งจะตั้งอยู่บนพื้นฐานของแนวคิด 4 ประการ
คือ
1. การพัฒนาคุณภาพสินค้าและบริการ
2. การลดต้นทุน
3. ความรวดเร็วในการส่งมอบสินค้าและการบริการ
4. ความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน
1.1 ประสิทธิภาพ (Efficiency) หมายถึง
ความสามารถที่จะนำทรัพยากรที่มีอยู่ออกมาใช้ได้อย่างดีที่สุดในความพยายามที่จะบรรลุเป้าหมาย ความหมายที่ 2 หมายถึง ความสามารถที่ทำให้เกิดผลในการงานหรือลงมือทำสิ่งต่างๆ ได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม (Doing
Things Right)ประสิทธิภาพเป็นการเปรียบเทียบส่วนที่เป็น Input หรือปัจจัยนำเข้ากับ Output ผลิตผลที่ได้
การวัดค้าประเมินประสิทธิภาพ คือ Input ต้องใกล้เคียงกับ Output มากที่สุดและมีความสูญเสียน้อยที่สุด ประสิทธิผล (Effectiveness) หมายถึง
ความสามารถในการเลือกเป้าหมายที่เหมาะสมในการบรรลุเป้าหมายนั้นๆความหมายที่ 2 หมายถึง
ผลสำเร็จหรือผลที่เกิดขึ้นหรือการเลือกลงมือทำในสิ่งที่ถูกต้องเหมาะสม
1.2 อัตราผลิตภาพ (Productivity)ผลิตภาพ คือ อัตราส่วนระหว่างผลิตผล (Outputs) ขององค์การในรูปของสินค้าและบริการต่อจำนวนปัจจัยการผลิต (Inputs) ที่ใช้ไปเราสามารถแบ่งประเภทของอัตราผลิตภาพได้เป็น 3 ประเภท ดังนี้
1.1.2 อัตราผลิตภาพเฉพาะส่วน (Partial Productivity) คือ อัตราส่วนระหว่างผลิตผลต่อทรัพยากรที่ใช้ในการผลิตแต่ละชนิด
1.2.1 อัตราผลิตภาพองค์ประกอบรวม (Total Factor Productivity) คือ อัตราส่วนผลิตผลสุทธิ ต่อผลรวมของทรัพยากรด้านเงินทุน และแรงงาน (ผลิตผลสุทธิ = ผลผลิตรวม – ค่าวัตถุดิบบริการที่ต้องซื้อ)
2. วงจรผลิตผล (Productivity Cycle)
การเพิ่มผลผลิตจะเกิดขึ้นอย่างเป็นกระบวนการที่ต่อเนื่อง
มีลักษณะเป็นวงจร (Cycle) ซึ่งประกอบด้วยกระบวนการของวงจรผลิตภาพหรือวงจรการเพิ่มผลผลิต เป็นขั้นตอนดังนี้
1. การวัดผลงาน (Measurement)
2. การประเมินผลงาน (Evaluation)
3. การวางแผน (Planning)
4. การปรับปรุงเพื่อเพิ่มผลผลิต (Productivity Improvement)
3. ต้นทุนและความสูญเสีย
องค์การที่จะประสบความสำเร็จในการดำเนินงานผู้บริหารมักคำนึงถึงกำไร (Profits) เป็นเป้าหมายสูงสุดซึ้งการจะได้กำไรมากน้อยขึ้นอยู่กับราคาขายหรือมูลค่าสินค้าต้องสูงกว่าต้นทุนการผลิต
จากสมการ
กำไร
= ราคาขาย – ต้นทุน
3.1 ต้นทุน (Cost) หมายถึง
ค่าใช้จ่ายที่จ่ายไปสำหรับทรัพยากรทางการผลิตเพื่อให้เกิดผลิตผล
ต้นทุนการผลิตที่เป็นค่าใช้จ่ายแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ
1. ค่าวัสดุ (Material Cost)
2. ค่าแรงงาน (Labor Cost)
3. ค่าโสหุ้ย (Overhead Cost)
3.2 ความสูญเสีย (Lost) หมายถึง ค่าใช้จ่ายที่จ่ายไปแล้วไม่เกิดผลผลิต
บางองค์การอาจใช้คำว่า ความสูญเปล่า (Waste)ในความเป็นจริง ความสูญเสียหรือความสูญเปล่าก็คือต้นทุนแต่เป็นต้นทุนที่ไม่ก่อผลประโยชน์
อ้างอิง http://www.kmitnbxmie8.com
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น