บทที่ 5
การตั้งเป้าหมายของชีวิตและการทำงาน
ความหมายและความสำคัญ
การกำหนดเป้าหมาย
เป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับการดำเนินชีวิตและการทำงาน เป็นเครื่องชี้ทาง
เป็นเสาหลักบอกถึงความสำเร็จและความก้าวหน้าของชีวิตและการทำงาน
มีผู้ให้คำนิยามของคำว่า เป้าหมาย ไว้หลายคนดังนี้
แอดดากและคาซูฮารา
นิยามว่า เป้าหมาย หมายถึง ผลตอนสุดท้ายหลังที่ต้องการ จากการทุ่มเทพลังบางอย่างไป
ขณะที่
โรอุย์ลาร์ด กล่าวว่า เป้าหมายหมายถึง ส่วนวาล์แลสและมาสเตอร์ อธิบายว่าเป้าหมาย
เป็นความฝันที่มีเส้นดาย คือฝันที่ต้องการได้ ต้องการเป็นอะไร หรือทำอะไรแล้ว
จึงกำหนดวันสำเร็จไว้ด้วย เช่น อ่านหนังสือสามก๊กจบภายใน 7 วัน
เบรชท์
กล่าวว่า เป้าหมาย มีความหมายว่าเต็มไปด้วยเป้าประสงค์ ประสงค์เพิ่มพูนคุรภาพชีวิต
ช่วยให้คนได้รับความสำเร็จในชีวิต บอกให้คนอยากทำสิ่งที่ดีในชีวิต เป็นความท้าทาย
เป็นแผนเป็นขั้นเป็นตอนที่จะนำไปสู้เป้าหมายอื่น
ฮิลเกอร์และฮานส์
นิยามเป้าหมายไว้ว่า แผนปฏิบัติ เป็นถ้อยแถลง หรือข้อความที่แสดงความปรารถนา
ที่เติมเต็มความจำเป็นสำคัญ โดยการทำงานต่าง ๆ ให้สำเร็จ
ที่เรียกว่างานตามเป้าหมาย
ความสำคัญของเป้าหมาย
เป้าหมายให้ทิศทางในการดำรงชีวิตและการปฏิบัติงาน ให้รู้ว่าเดินทางไปถึงจุดใดชี้ให้เห็นระดับวุฒิภาวะ
และปรับดุลยภาพของชีวิต
1. เป้าหมายให้จุดหมายในชีวิต
เมื่อคนรู้ว่าต้องการอะไรจากชีวิตจะพยายามทำอย่างดีที่ในการบรรลุสิ่งนั้น
เพราะรู้ว่าสิ่งนั้นจะให้ผลประโยชน์
2. เป้าหมายเป็นป้ายบอกทางให้ชีวิต
จะอยู่อย่างไรว่าชีวิตของตนเดินได้ถูกทาง การที่ต้องการไปต้องการทำ
การทำเป้าหมายให้สำเร็จไปเรื่อยๆ
ตลอดทางทำให้รู้ว่าเดินไปได้ถูกทางเพื่อเป้าหมายที่ใหญ่กว่าหรือสำคัญกว่าซึ่งอยู่ข้างหน้า
3. เป้าหมายช่วยสร้างความเชื่อมั่นในตนเองให้แข็งแกร่งขึ้น
เมื่อได้รับความสำเร็จ
4. เป้าหมายชี้ให้เห็นระดับวุฒิภาวะ
เป้าหมายที่ตั้งช่วยให้รู้ว่ามีความเป็นผู้ใหญ่ หรือ เติบโดเพียงใด
บางคนตั้งเป้าหมายที่เหมาะกับเมื่อสิบปีที่แล้ว แล้วยังไม่ได้ไปถึงไหน
ถ้าไม่ได้ยกระดับเป้าหมายก็หมายความว่ายังย่ำอยู่กับที่
ควรยกระดับเป้าหมายของชีวิตให้ได้ดุลย์กัน
5. เป้าหมายช่วยให้บรรลุดุลยภาพแห่งชีวิต
ชีวิตเป้าหมายหลายอย่างที่ต้องทำให้สำเร็จ การตั้งเป้าหมายที่คลุมทุกด้านของชีวิต
คือ ร่างกาย-สุขภาพ , สติปัญญา-การศึกษา
, การเงิน-อาชีพ ครอบครัว-บ้านเรือน , จิตวิญญาณ-จริยธรรม
, สังคม-วัฒนธรรม ทำให้ชีวิตได้ไปอย่างสมดุลในด้านต่าง ๆ
6. เป้าหมายช่วยให้จัดการกับการเปลี่ยนแปลงในชีวิต
สามารถควบคุมการเปลี่ยนแปลงหรือ
ปรับชีวิตให้เหมาะแก่เหตุการณ์ที่กระทบได้อย่างรู้เท่าทัน
หลักการบรรลุเป้าหมาย
ในการบรรลุเป้าหมายในชีวิตส่วนตัว
ส่วนรวม หรือแม้กระทั้งในตำแหน่งหน้าที่การงานเป็นสิ่งที่ทุกคนปรารถนา โรอุยลาร์ด
ได้ให้หลักของการบรรลุเป้าหมายว่า ประกอบด้วย ทำรายการฝัน แล้วกำหนดเป้าหมาย
ซึ่งต้องเขียนไว้เป็นลายลักษณ์อักษร หลังจากนั้นวางแผน แล้วทำตามแผนนั้นตามลำดับ
ดังนี้
1.
เขียนรายการฝัน
จะบันทึกสิ่งที่ต้องการทำ ต้องการเป็น ต้องการมีไปอยู่ตลอด
2.
ผันเป็นเป้าหมาย นำรายการฝันที่เขียนไว้มาทำเป็นเป้าหมาย
3.
ขยายเป็นถ้อยแถลง
ระบุความต้องการให้ชัดว่า จะสำเร็จอะไร เท่าไหร่ เมื่อไร
4.
แปลงเป็นแผนปฏิบัติ
วางแผนดำเนินการแล้วปฏิบัติตามแผน
อุปสรรคขวางกั้นการบรรลุเป้าหมาย
เมื่อตั้งเป้าหมายแล้ว
หากสามารถบรรลุผลตามที่ต้องการได้ ก็สร้างความมั่นใจให้แก่ตนเอง
มีใจดำเนินการต่อไป จะได้ถึงเป้าหมายอื่นหรือเป้าหมายที่ใหญ่ขึ้น
ทำไมบางทีชีวิตจึงไม่ได้ไปถึงไหน อะไรบ้างที่เป็นอุปสรรคขวางกั้นการบรรลุเป้าหมาย
อุปสรรคที่ 1 ไม่ตั้งเป้าหมาย
ในนิทาน Alice in
wonderland อลิศที่หลงทางถามกระต่ายขาวว่า ควรไปทางไหน
กระต่ายขาวตอบด้วยการถามกลับว่า ต้องการไปที่ไหนล่ะ
อลิศตอบว่าที่ไหนก็ได้กระต่ายขาวจึงตอบว่า ถ้าเช่นนั้นไม่ต้องกังวลว่าจะไปทางไหน
เมื่อไม่รู้ว่าต้องการไปถึงที่ไหน ไปถึงที่ใดก็ล้วนถูกทั้งสิ้น
ถ้าไม่รู้ว่าชีวิตต้องการเป็น ต้องการอะไร
ก็จะเห็นภาพที่ไม่ชัดว่ากำลังเดินทางไปทางไหน จะถึงที่นั่นได้อย่างไร
การเดินทางไปถึงที่ไหนก็ล้วนถูกต้อง
อุปสรรคที่ 2 ไม่เคยได้เรียนรู้วิธีการ
ไม่รู้วิธีการตั้งเป้าหมาย
รู้ว่าสิ่งที่ทำมีประสิทธิผล ทำสิ่งต่างๆ ที่ถูกต้อง รู้ว่าทำงานได้ประสอทธิภาพ
ทำสิ่งต่าง ๆได้ถูกต้องแล้ว
อุปสรรคที่ 3 เคยลองแล้วพลาด
เมื่อพลาดจะเข็ด ขยาดแขยงไม่กล้าอีก
อุปสรรคที่ 4 ความเชื่อมั่นในตนเองต่ำ
ความเชื่อมั่นในตนเองเป็นความเชื่อมั่นในคุณค่าความสามารถของตนเอง
ทำยืดหยันอย่างมีเหตุผลในการทำการงานหรือใช้ชีวิต
อุปสรรคที่ 5 ชีวิตนี้คงไม่มีหวัง
บางคนคิดว่าชีวิตเราก็แค่นี้เอง อยู่ไปวันๆ
อย่างเหนื่อยหน่ายหรือเร่งรื่นไปตามกระแส จะเอาอะไรกันหนักหนากับชีวิตนี้
อุปสรรคที่ 6 ไม่อยาก
ปฏิเสธทุกอย่างที่เข้ามาในชีวิต
ทำโน่นก็ใจเขา ทำนี่ก็มีสิ่งขัดขวาง คนกางกั้น ก็เลยไม่คิกทำอะไร เป็นคนที่
ไม่ต้องการตั้งเป้าหมาย
อุปสรรคที่ 7 เป้าหมายของคนอื่น
ถ้าเป็นงานของคนอื่น รีบอาสา
เพื่อเอาใจเขา เพื่อให้เขาสบายใจ จนแทบไม่มีเวลาวางแผนทำงานของตนเอง
มัวไปคิดว่าสิ่งที่เป็นคุณค่าของคนอื่น บางวันอาจกลับมาให้คุณแก่ตน
อุปสรรคที่ 8 โซนสบาย
อยู่ในแดนที่ตนเองพอใจ รู้สึกว่าแค่นี้ชีวิตสุขดีอยู่แล้ว
จะตะเกียกตะกายไปหาอะไรอีก บางทีถึงกับหยุดการเรียนรู้ หรือการเติมเต็มของตน
อุปสรรคที่ 9 เป้าหมายไม่สมจริง
เป้าหมายที่ตั้งไว้สูงเกินไปบ้าง
บางกรณีต่ำไปบ้าง ทำให้ขัดข้องใจ ดำเนินการลำบากหรือง่ายเกินไป ไม่ท้าทาย
อุปสรรคที่
10 หวังพึ่งคนอื่นให้บรรลุเป้าหมายแทน
ต้องการให้คนรอบข้าง เช่น สามี-ภรรยา
ลูกน้อง-นาย หรือคนอื่นทำให้เป้าหมายของตนบรรลุผล
อุปสรรคที่
11 คนอื่นพยายามขัดขวาง
ด้วยเหคุผลหลายประการ
มีคนไม่ต้องการให้ไปถึงเป้าหมาย จึงเล่นการเมืองด้วยการพูดตรง ๆ การใส่ไฟ
ใช้ความอิจฉาตาร้อน บางครั้งข่มขู่
อุปสรรคที่ 12 ไม่จริงจังกับเป้าหมาย
บางคนตั้งเป้าหมายไว้แล้ว ทั้ง ๆ
ที่มีความสามารถมีความมุ่งมั่นตั้งใจอย่างแท้จริง
ทวีตัวขับเคลื่อนสู้ความสำเร็จ
ในการปฏิบัติงานให้ได้รับความสำเร็จ
เป็นสิ่งที่ทุกคนใฝ่ฝันต้องการให้เป็น
ต้องการให้มีจึงมีหลายสิ่งจะเป็นตัวขับเคลื่อนให้คนได้รับความสำเร็จ
ซึ่งตรงกับแนวคิดของฮอดเกทท์ส กล่าวว่า คนจะได้รับความสำเร็จ ควรมีขั้นตอนปฏิบัติ
ดังต่อไปนี้
1.
เขียนเป้าหมายลงไว้
การเขียนเป้าหมายเป็นลายลักษณ์อักษรให้ประโยชน์สองประการ
2.
ตั้งเป้าหมายที่ท้าทายแต่สามารถไปถึงได้
ถ้าเป้าหมายเป็นสิ่งที่บรรลุง่ายเกินไปก็ได้ หรือรับความสำเร็จไม่มาก
ถ้ายากไปก็ท้อแท้หรือไม่อาจไปถึงได้
3.
มั่นใจว่าเป้าหมายสอดคล้องกัน
ถ้าเป้าหมายไม่สอดคล้อง การทำงานจะไขว้เขว
4.
มีเป้าหมายที่แน่ชัด
เช่น ลดค่าใช้จ่ายลงจ่ายร้อยละ 7 เพิ่มยอดขายร้อยละ 9 เพิ่มจำนวนนักขายเป็น 22 คน
เขียนให้เฉพาะเจาะจง และวัดได้
5.
วางกำหนดเวลาไว้ด้วย
ผู้เป้าหมายไว้กับเวลา ให้รู้ความก้าวหน้า ให้รู้ว่าห่างไกลอีกเพียงใดจึงบรรลุผลที่ตั้งไว้
6.
วางกำหนดลำดับความสำคัญ
ดูว่าแหมายใดจะต้องบรรลุก่อน ขั้นตอนใดกระทำให้บรรลุเป้าหมาย
7.
ทบทวนและแก้ไขเป้าหมาย
มองรายการเป้าหมายทุกสามเดือน ดูว่าทำได้ดีเพียงใด มีเป้าหมายใดบรรลุแล้ว
จะตัดออกหรือขยับเป้าหมายให้สูงขึ้น
8.
ให้รางวัลตนเอง
ทุกครั้งที่บรรลุเป้าหมายใดเป้าหมายหนึ่ง จงให้รางวัลแก่ตนเอง
เมื่อปิดการขายรายใหญ่ได้ ปรนนิบัติตนเองด้วยการกินอาหารเย็นที่อร่อย หรือ
ซื้อชุดที่หมายตามองไว้ การให้รางวัลตนเองจะกระตุ้นให้ใช้พลังของตนอย่างเต็มที่
อ้างอิง
ประสิทธิภาพในหนังสือการพัฒนาการทำงาน ผศ.ดร.นฤมล สุ่นสวัสดิ์
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น